همبستگی رفتار در موقعیت ناآشنا با سایر متغیرها ……………………………………………………………………. 76
نظام دلبستگی ………………………………………………………………………………………………………………………… 77
مدل های فعال ساز درونی …………………………………………………………………………………………………………. 78
نظام کاوشی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 79
اهمیت رفتار حساس …………………………………………………………………………………………………………………. 79
عوامل موثر بر دلبستگی ایمن …………………………………………………………………………………………………… 80
ادراکات مشترک غلط درباره نظریه دلبستگی …………………………………………………………………………….. 81
خلق و خوی طفل و دلبستگی ……………………………………………………………………………………………………. 81
دلبستگی های متعدد ……………………………………………………………………………………………………………….. 82
وابستگی در طول چرخه عمر …………………………………………………………………………………………………….. 83
دلبستگی در بزرگسالی …………………………………………………………………………………………………………….. 84
سبک های دلبستگی در بزرگسالان ………………………………………………………………………………………….. 85
رابطه جنسی و دلبستگی …………………………………………………………………………………………………………… 86
روش های فرزند پروری و دلبستگی کودک …………………………………………………………………………………. 86
اشتغال مادر و مهد کودک ………………………………………………………………………………………………………….. 86
افسردگی مادر و تاثیر آن بر دلبستگی فرزندان ………………………………………………………………………….. 88
دلبستگی و رفتارهای بعدی ……………………………………………………………………………………………………….. 89
نشانه های مشکلات دلبستگی …………………………………………………………………………………………………… 90
اضطراب جدایی ………………………………………………………………………………………………………………………… 90
این مطلب را هم بخوانید :
علل دلبستگی توام با ایمنی و مضطربانه …………………………………………………………………………………….. 91
دلبستگی و آسیب شناسی روانی ……………………………………………………………………………………………….. 92
استرس و مقابله با آن ………………………………………………………………………………………………………………… 93
نظریه اختلال دلبستگی …………………………………………………………………………………………………………….. 94
اختلالات وابستگی ……………………………………………………………………………………………………………………. 95
طبقه بندی دلبستگی در راهنمای تشخیص ICD ……………………………………………………………………….. 95
تعریف سلامت روان …………………………………………………………………………………………………………………… 96
رویکردهای مختلف سلامت روان
رویکرد زیستی نگری ………………………………………………………………………………………………………………… 100
رویکرد تحلیل روانی …………………………………………………………………………………………………………………. 100
رویکرد رفتار گرایی ………………………………………………………………………………………………………………….. 100
رویکرد انسان گرایی ………………………………………………………………………………………………………………… 101
رویکرد بوم شناسی ………………………………………………………………………………………………………………….. 102
نظریه گلدشتاین ………………………………………………………………………………………………………………………. 102
رویکرد هستیگرایی ………………………………………………………………………………………………………………… 103
رویکرد شناختی ………………………………………………………………………………………………………………………. 103
نظریه یونگ …………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
نظریه اریکسون ……………………………………………………………………………………………………………………….. 104
تاریخچه بهداشت روان …………………………………………………………………………………………………………….. 105
اهمیت موضوع بهداشت روانی …………………………………………………………………………………………………… 106
اصول بهداشت روانی ………………………………………………………………………………………………………………… 106
خصوصیات افراد سالم ………………………………………………………………………………………………………………. 107
مدرسه و سلامت روانی …………………………………………………………………………………………………………….. 107
بهداشت روانی و اهمیت پیشگیری اولیه در مدارس ……………………………………………………………………. 108
تعریف پیشرفت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………………… 109
پیشینه پژوهش
دلبستگی و سلامت ………………………………………………………………………………………………………………….. 110
دلبستگی و هویت ……………………………………………………………………………………………………………………. 114
هویت و سلامت روان ………………………………………………………………………………………………………………… 117
هویت و پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………….. 120
دلبستگی و پیشرفت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………….. 120
جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 122
فصل سوم : روش پژوهش
طرح تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………. 125
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………….. 125
روش اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………. 126
ابزارهای جمع آوری دادهها
پرسشنامه سبک هویت برزونسکی ……………………………………………………………………………………….. 127
روایی و پایایی پرسشنامه سبک هویت …………………………………………………………………………………. 128
پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید ………………………………………………………………………………. 129
روایی و پایایی پرسشنامه سبک دلبستگی ……………………………………………………………………………. 130
پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ ……………………………………………………………………………………….. 131
روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی ……………………………………………………………………………… 132
روش های آمار توصیفی و استنباطی …………………………………………………………………………………….. 133
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 135
توصیف داده ها ……………………………………………………………………………………………………………………….. 136
تحلیل داده ها
فرضیه 1: بین سبک های هویت و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد …………………………. 138
فرضیه 2: بین سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………………. 142
فرضیه 3: بین سبک های دلبستگی و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد ……………………. 145
فرضیه 4: بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………… 149
فرضیه 5: بین سبک های هویت و سبک های دلبستگی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………….. 150
خلاصه نتایج . …………………………………………………………………………………………………………………………. 152
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………. 155
محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………. 164
پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………… 164
منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………… 166
منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………………………………… 171
فهرست جداول
شماره جدول عنوان شماره صفحه
1-4 شاخصهای توصیفی نمرات سلامت روان و خرده مقیاسهای آن …………………….. 136
2-4 شاخصهای توصیفی نمرات سبک های دلبستگی ………………………………………….137
3-4 شاخصهای توصیفی نمرات سبک های هویت ………………………………………………. 137
4-4 شاخصهای توصیفی نمرات پیشرفت تحصیلی …………………………………………….. 138
5-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و سلامت روان …………….. 139
6-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان ……………. 140
7-4 ضرایب رگرسیون ……………………………………………………………………………………….. 141
8-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی …….. 142
9-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی ……… 144
10-4 ضرایب رگرسیون ……………………………………………………………………………………….. 144
11-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های دلبستگی و سلامت روان ………. 145
12-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان …………… 147
13-4 ضرایب رگرسیون ……………………………………………………………………………………….. 149
14-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبکهای دلبستگی با پیشرفت تحصیلی .. 150
15-4 خلاصه ماتریس ضرایب همبستگی بین سبکهای دلبستگی باسبکهای هویت. 151
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
خانواده نخستین محیط اجتماعی است که کودک را تحت سرپرستی و مراقبت قرارمی دهد، ازاین رو بیش از تمام محیط های اجتماعی دیگر در رشد و تکامل فرد تأثیردارد. پیدایش بیشترعادات و عقاید کودک از خانه آغاز می شود و پایه های اصلی شخصیت هر فرد درسالهای نخستین زندگی او و درشیوه تعامل با مادر شکل می گیرد.
در واقع دلبستگی همانند یک تکه طناب نامرئی است که نه به وسیله یک چسب مادرزادی بلکه در گرمی تعامل ها جوش خورده است و اساسی برای سلامت هیجانی، روابط اجتماعی و نگرش به دنیا است. توانایی برای تنظیم هیجانات ، رشد فرا خود، تجربه همدلی و بهداشت روان همه مستلزم داشتن یک دلبستگی ایمن است ( ابوحمزه و خوشابی، 1385).
ایجاد یک هویت و دستیابی به یک تعریف منسجم ازخود ، مهمترین جنبه رشد عمومی اجتماعی در دوره نوجوانی است. انتخاب ارزش ها ، باورها و هدف های زندگی مهمترین مشخصه های اصلی این هویت را تشکیل می دهند. هم در دوره نوجوانی و هم جوانی این ارزش ها و هدف های زندگی مورد تجدید نظر قرارمی گیرند.
شکل گیری هویت درنوجوانی با خود پنداره ، عزت نفس و سلامت روانی فرد رابطه جدایی ناپذیر دارد. شرایط پرآشوب زمانه ما که هر لحظه سلامت عمومی فرد را تهدید می کند ، ایجاب می کند شناخت روشن از هویت خود داشته باشیم. ثباتی را که نمی توانیم در دنیا بیابیم باید در وجود خود ایجاد کنیم ، ازدیدگاه اجتماعی نیزهر فرد بایستی یک سری مسئولیت های فردی ، خانوادگی و اجتماعی را بپذیرد ، ازاین رو ثبات هویتی و آگاهی ازماهیت خویش، می تواند موجب سلامت روانی فرد شود.
شکل گیری هویت تاریخچه گذشته فرد و توانمندی های مورد نیاز برای سلامت روانشناختی دربزرگسالی را در هم می آمیزد (دانشپور و همکاران،1386).
رشد و تبلور احساس استقلال، تعیین هویت خود و مسئولیت پذیری و امیدواری به آینده در نوجوان در گرو نظام تربیتی کارا و جامع است. اگردراین نظام پاسخ قانع کننده به موضوعات اساسی زندگی مانند ارزشها ، نقش های اجتماعی، مذهب ، عقایدسیاسی و اهداف حرفه ای داده شود و نوجوان به یک نظام فکری دست یابد تا تکیه گاه او در تصمیم گیری های مهم او باشد و بداند کیست و چه اهدافی دارد و نهایتاً یک فلسفه برای زندگی خود ایجاد کند.
مدرسه و تحصیل به عنوان پل ارتباطی بین نوجوان و گروه های اجتماعی، به عنوان یک حیطه برای ایفای نقش نوجوان است. نوجوانی که به طور فعال درگیر فرایند کاوشگری است ، نیاز بالایی به شناخت و پیچیدگی شناختی احساس می کند و دراین مسیر به میزانی ازتعهد نیز دست یافته است ، لذا احساس استقلال شناختی بیشتری خواهد داشت و درامر تحصیل موفقتر خواهد بود.
بیان مسئله
یکی از مسائل مهم دوره نوجوانی هویت است. داشتن یک حس منسجم و محکم از هویت پیش نیاز رشد بهینه شخص در طول زندگی است و عدم تشکیل چنین حسی می تواند زمینه ساز آسیب های روانی _ اجتماعی باشد.
بذرهای تشکیل هویت ازدوران کودکی کاشته شده اند، اما اریکسون شکل گیری هویت را یکی از وظایف اساسی و مهم خاص دوره نوجوانی می داند.
در خلال دوره نوجوانی است که اریکسون برای فرد فرصت حل تعارضات خود را ، از ترکیب همسان سازی های قبلی درسطح بالاتر جهت رسیدن به یک کل جدید ، فراهم می بیند این تألیف براساس کیفیتی متفاوت از آنچه که در دوره های قبل وجود داشت استوار است .
مفهوم هویت که اریکسون در این دوره مطرح می کند دو چهره دارد: از یک سو به احساساتی رجوع می کند که یک فرد در مقابل خویشتن دارد(خودسنجی) ، از سوی دیگر بر روابط بین هویت شخص و توصیف هایی که دیگران ازاو به عمل می آورند تکیه دارد (منصور و دادستان،1383).
احساس خود، اساس شخصیت بزرگسالی ما را تشکیل می دهد. اگرپایه واساس ثابت و قوی باشد یک هویت فردی محکمی به دست می آید. اگرچنین نباشد ، نتیجه آن چیزی است که اریکسون آن راگم گشتگی هویت می نامد. اریکسون تأکید دارد که شکل گیری هویت برای آماده کردن نوجوان به عنوان فردی آماده انجام تکالیف در بزرگسالی، لازم است (برک[1]،2001).
مارسیا[2]در برسی مفهوم هویت براساس دیدگاه اریکسون به ارائه پایگاه های هویتی با توجه به میزان تعهد و کاوشگری درنوجوان پرداخت و چهار نوع وضعیت هویتی را مفهوم سازی کرد: پراکندگی هویت[3] ، تسلیم طلبی[4] ، تأخیر[5] و پیشرفت هویت[6].
نظریه پردازان جدیدتر (بورک[7] 1991، کرپل من[8] 1997، گرویتوانت[9] و برزونسکی[10] 1997) به جای بررسی پیامدهای شکل گیری هویت و پایگاه های ثابت هویتی به بررسی فرایندهای زیربنایی شکل گیری هویت پرداخته اند. براساس دیدگاه این نظریه پردازان فرایند هویت یک نظام کنترل است که مجموعه ای ازهنجارها و ضدهنجارها را در فرد ایجاد می کند. هویت مجموعه ای ازمعانی است که چگونه بودن را به فرد القا می کند ( به نقل ازفارسی نژاد 1383).
برزونسکی مدلی پویا از هویت ارائه کرده است. طبق این مدل افراد اطلاعات و مسائل مربوط به خود را به سه شیوه اطلاعاتی[11]، هنجاری[12] و سردرگم / اجتنابی[13] پردازش می کنند . افراد با سبک هویت اطلاعاتی آگاهانه و به طور فعال به جستجوی اطلاعات و ارزیابی آنها می پردازند و سپس اطلاعات مناسب خود را مورد استفاده قرار می دهند. نوجوان با سبک هویت هنجاری ، در موضوعات هویت و تصمیم گیری ها به همنوایی با انتظارات و دستورات افراد مهم و گروه های مرجع می پردازند و نوجوانان با سبک هویت سردرگم تا حد ممکن سعی در اجتناب از پرداختن به موضوعات هویت و تصمیم گیری دارند (برزونسکی ، 2003).
برزونسکی در کنار بررسی مکانیزم های پویای شکل گیری هویت ، روی عامل اساسی “تعهد[14]” یا ساختار هویت نیز تأکید می کند. تعهد یک چارچوب ارجاعی جهت دار و هدفمند ایجاد می کند که رفتار و بازخوردهای آن در درون این چارچوب بازبینی ، ارزیابی و تنظیم می شوند. افرادی که دارای پردازش اطلاعاتی و هنجاری هستند نسبت به کسانی که از سبک سردرگم استفاده می کنند ازتعهد بالاتری برخوردارند.
سبک های شناختی – اجتماعی پردازش هویت تحت تأثیر عوامل زیادی ازجمله شیوه های فرزند پروری والدین، شخصیت نوجوان و محیط اجتماعی_ فرهنگی قرارمی گیرند ، ازطرفی این سبک ها خود نیز بر ادراک فرد از خویشتن، بروندادهای رفتاری و شیوه های عملکردی او تأثیر می گذارند (برزونسکی ، 2003).
در زندگی انسان، شکل گیری معنا خیلی زود و حتی پیش از تولد آغازمی شود. اولین و مهمترین ارتباط در سالهای آغازین زندگی که موجب شکل گیری اولین معنا یابی می شود ارتباط “دلبستگی”[15] بین کودک و والدین اوست.
دلبستگی عبارتست از پیوند عاطفی عمیقی که با افراد خاص در زندگی خود برقرار می کنیم، طوری که باعث می شود وقتی با آنها تعامل می کنیم احساس نشاط و شعف کرده و به هنگام استرس از اینکه آنها را در کنار خود داریم احساس آرامش کنیم ( برک ، 2001).
دلبستگی برای کودک ارزش حیاتی دارد زیرا همچنان که کودک در دنیای اطرافش کاوش کرده و با امور غیرقابل پیش بینی روبرو می شود به او احساس امنیت و آرامش می دهد. هنگامی که کودک در وضعیتی قرارمی گیرد که در او ایجاد ترس می کند ، رفتار توأم با دلبستگی کودک آغازمی شود (ماسن[16] و همکاران، 1985).
نظریه دلبستگی بالبی یکی ازمهمترین نظریه ها برای توضیح ارتباط میان تجربیات کودک درخانواده و رشد عاطفی_ اجتماعی اوست. فرض نظریه دلبستگی بر آن است که کیفیت رابطه دلبستگی ، از تعامل میان نوزاد و مراقبانش ، خصوصاً از میزان حمایت و امنیتی که مراقب می تواند برای کودک فراهم کند ، ناشی می شود (لیبرمن[17] و همکاران ، 1999).
به نظربالبی روابط اجتماعی طی پاسخ به نیازهای زیست شناختی و روان شناختی مادر و کودک پدید می آیند. از نوزاد انسان رفتارهایی سرمی زند مثل گریستن ، خندیدن که باعث می شود اطرافیان از او مراقبت کنند و درکنارش بمانند. نتیجه عمده کنش متقابل بین مادر و کودک ، به وجود آمدن نوعی دلبستگی عاطفی بین مادر و فرزند است. این دلبستگی و ارتباط عاطفی با مادر است که سبب می شود کودک به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد. بخصوص هنگامی که احساس ترس و عدم اطمینان می کند .
بالبی هماهنگ با اسلاف خود، قائل به وجود نیازهای نخستین و ضروری برای ارضاء است. بنابراین، وی این نکته را مورد تأکید قرارمی دهد که نیازدلبستگی که تا کنون آن را به عنوان نیاز ثانوی می دانستند نیز جزء نیازهای نخستین است که نیاز اساسی برای تحول شخصیت است (ابوحمزه و خوشابی، 1385).
رفتاردلبستگی که هم ازیک نیاز فطری و هم از اکتساب ها منتج می گردد ، دارای کنش مضاعف است: یکی کنش حمایتی، ایمنی تأمین شده توسط بزرگسالی است که از کودک آسیب پذیر در مقابل تهاجم می تواند دفاع کند و دیگری کنش اجتماعی شدن ، دلبستگی درجریان چرخه های زندگی از مادر به نزدیکان و سپس بیگانگان و بالاخره به گروه های بیش از پیش وسیع تری تسری می یابد و به صورت عاملی به همان اندازه مهم برای ساختن شخصیت کودک که تغذیه زندگی جسمانی وی درمی آید (منصور و دادستان،1383).
اینسورث[18] نیز رفتار دلبستگی در روابط بزرگسالی را به عنوان اساس پدیده ایمنی درهسته زندگی انسان مورد تأکید قرار داد. وی مشاهدات بالبی را بسط داد و دریافت که تعامل مادر با کودک در دوره دلبستگی تأثیر چشمگیری بر رفتار فعلی و آتی کودک دارد. او اظهار داشت که دلبستگی ایمن[19] ، عملکرد شایستگی را در روابط بین فردی تسهیل می کند.
برای مثال کودکانی که دلبستگی شدید به مادرانشان دارند درآینده از لحاظ اجتماعی برون گرا هستند و به محیط اطراف توجه نشان می دهند و تمایل به کاوش درمحیط اطرافشان دارند و می توانند با مسائل مقابله کنند. ازطرف دیگرعواملی که مخل این دلبستگی باشد درزمینه رشد اجتماعی کودک درآینده مشکلاتی ایجاد می کند.
اینسورث همچنین ثابت کرد که دلبستگی موجب کاهش اضطراب می شود. آنچه او اثر پایگاه امن[20] می نامید کودک را قادر به دل کندن از دل بسته ها و کاوش در محیط می سازد و کودک می تواند با دلگرمی و اطمینان به کاوش در محیط بپردازد ( ابوحمزه و خوشابی،1385).
کیفیت دلبستگی توسط موقعیت نا آشنا که اینسورث آن را ساخته است ، مورد مطالعه قرار می گیرد و در چهار دسته طبقه بندی می شود : دلبستگی ایمن ، زمانی که مادر نیست نگرانی را بروز می دهند و زمانیکه مادر بر می گردد خوشحال می شوند و او را بغل می کنند. دلبستگی ناایمن اجتنابی ، این کودکان هنگام جدایی اعتراض چندانی نمی کنند و بعد از بازگشت مادر از او اجتناب می کنند. دلبستگی ناایمن دو سو گرا ، این کودکان بعد از جدایی خیلی مضطرب می شوند و گریه می کنند اما زمانیکه مادر برمی گردد و آنها را بغل می کند در عین حال که ابراز تمایل برای تماس بدنی و مجاورت می کنند اما نسبت به مادرشان پرخاشگری نشان می دهند.
دلبستگی آشفته، این کودکان ممکن است به سمت مادر بدوند ، برای مدت کوتاهی دویدن را متوقف کنند و سپس دوباره شروع به دویدن دور اتاق کنند و دنبال مادرشان بگردند و زمانی که مادر برمی گردد ازنزدیک شدن به او امتناع کنند ( ابوحمزه و خوشابی،1385).
3-5-2-2- ضریب همبستگی اسپیرمن ………………………………………………………………………… 95
3-5-2-3-آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی……………………………………………………….. 96
3-5-2-4- رگرسیون گام به گام …………………………………………………………………………………. 99
3-6- مشخصات کلی پرسشنامه برای مدل پیشنهادی ………………………………………………………. 100
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق
4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 104
4-2- بررسی روایی و پایایی پرسش نامه……………………………………………………………………………. 105
4-2-1- تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعیت شناختی مربوط به پرسش نامه تعیین ضرایب………….. 107
4-2-1-1- وضعیت مراجعه افراد پاسخ دهنده با بازار :…………………………………………………………. 107
4-2-1-2- وضعیت افراد پاسخ دهنده به لحاظ سن :…………………………………………………………….. 108
4-2-1-3- وضعیت افراد پاسخ دهنده به لحاظ میزان تحصیلات :……………………………………………. 109
4-2-1-4- وضعیت جنسیت افراد پاسخ دهنده:……………………………………………………………………… 111
4-3-اندازه گیری کمی متغیر های مستقل و و ابسته تحقیق :…………………………………………………….. 112
4-3-1-تعیین میزان رضایتمندی مشتریان بازار زنجان ……………………………………………………………… 112
4-3-2- آزمون فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………… 114
4-3-2-1- آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………… 114
4-3-2-1-1-آزمون t استیودنت…………………………………………………………………………………………….. 114
4-3-2-1-2- برآورد ضریب همبستگی اسپیرمن ……………………………………………………………………… 116
4-3-2-1-3- برآورد آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی……………………………………………………. 117
این مطلب را هم بخوانید :
4-3-2-2- آزمون فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………… 118
4-4-2-1-1-آزمون t استیودنت …………………………………………………………………………………………. 118
4-3-2-2-2- برآورد ضریب همبستگی اسپیرمن ………………………………………………………………… 120
4-3-2-2-3-برآورد آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی ………………………………………………… 121
4-3-2-3- آزمون فرضیه سوم …………………………………………………………………………………………….. 122
4-3-2-3-1- آزمون tاستیودنت …………………………………………………………………………………………… 122
4-3-2-3-2- برآورد ضریب همبستگی اسپیرمن …………………………………………………………………….. 124
4-3-2-3-3- برآورد آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی ………………………………………………. 125
4-3-2-4-آزمون فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………………….. 127
4-3-2-4-1- آزمون t استیودنت …………………………………………………………………………………………… 127
4-3-2-4-2- برآورد ضریب همبستگی اسپیرمن ………………………………………………………………….. 128
4-3-2-4-3- برآورد آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی ………………………………………………. 129
4-3-2-5- آزمون فرضیه پنجم …………………………………………………………………………………………… 131
4-3-2-5-1- آزمون t استیودنت ………………………………………………………………………………………… 131
4-3-2-5-2- برآورد ضریب همبستگی اسپیرمن ………………………………………………………………….. 132
4-3-2-5-3- برآورد آزمون معنی داری β در رگرسیون خطی ……………………………………………….. 133
4-3-3- بررسی تاثیر متغییر های مستقل ( عوامل موثر بر رضایتمندی ) بر رضایتمندی مشتریان با بهره گرفتن از رگرسیون گام به گام …………………………………………………………………………………………………… 135
4-4- برآورد کارایی و عملکرد مشتری گرایانهمجمع امور صنفی از دید کارشناسان: ……………………. 139
فصل پنجم : خلاصه ، نتیجه گیری ، بحث و پیشنهادات
5-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………. 144
5-2- خلاصه و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………… 145
5-3- آزمون فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 146
5-3-1-فرضیه اول ……………………………………………………………………………………………………………… 146
5-3-1- فرضیه دوم ……………………………………………………………………………………………………………… 146
5-3-3- فرضیه سوم …………………………………………………………………………………………………………… 147
5-3-4- فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………………………………… 148
5-3-5- فرضیه پنجم …………………………………………………………………………………………………………… 149
5-4- برآورد تاثیر عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان با بهره گرفتن از رگرسیون گام به گام ………………. 150
5-5- پیشنهادات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 151
5-5-1- تدوین آرمان نامه ، رسالت نامه و ارزش های مجمع امور صنفی ………………………………….. 151
5-5-2- ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات ………………………………………………………………………….. 152
5-5-3- درک انتظارات مشتریان …………………………………………………………………………………………… 154
5-5-4- پیشنهادات در راستای فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………… 155
5-5-4-1- پیشنهادات در بعد اطلاع رسانی ……………………………………………………………………………… 155
5-5-4-2- پیشنهادات در بعد رفتاری کارکنان ………………………………………………………………………… 156
5-5-4-3- پیشنهادات در بعد فضا و تجهیزات فیزیکی ……………………………………………………………… 156
5-5-4-4- پیشنهادات در بعد کیفیت محصولات ارائه شده ……………………………………………………….. 157
5-5-4-5- پیشنهادات در بعد شیوه اداره شکایات ………………………………………………………………….. 157
5-5-5- سایر پیشنهادات در راستای ارتقاء سطح مشتری مداری ……………………………………………….. 158
5-6- پیشنهادات برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………… 163
5-7- محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 164
فهرست منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………………………………….. 166
پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………………. 171
چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین شیوه های فرزند پروری با گرایش به مواد مخدر دانشجویان دانشگاه آزاد شهر بندرعباس انجام گردید. روش تحقیق توصیفی (همبستگی) طراحی و اجرا شد. نمونه شامل 350 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس به صورت در دسترس انتخاب گردید. پرسشنامه های شیوههای فرزندپروری بامریند و گرایش به مصرف مواد مخدر توسط دانشجویان اعضای نمونه تکمیل شد. دادههای پژوهش حاضر با بهره گرفتن از نرمافزار آماری Spss در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و برای آزمودن فرضیههای تحقیق از آمار استنباطی (آزمون تحلیل رگرسیون)،استفاده شد که نتایج آن به شرح ذیل می باشند:
نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین سبک فرزندپروری آزاد گذاری و گرایش به مواد مخدر دانشجویان رابطه مثبت معناداری به لحاظ آماری وجود دارد (01/0>P ، 350n= ، 702/0r=)، همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین سبک فرزندپروری استبدادی و گرایش به مواد مخدر دانشجویان رابطه مثبت معناداری به لحاظ آماری وجود دارد(01/0>P ، 350n= ، 674/0r=). همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین سبک فرزندپروری اقتدارمنطقی و گرایش به مواد مخدر دانشجویان رابطه منفی معناداری به لحاظ آماری وجود دارد(01/0>P ، 350n= ، 76/0-r= ). نتایج رگرسیون نشان داد که شیوه های فرزندپروری اقتدار منطقی خانوادهها با گرایش به اعتیاد دانشجویان رابطه منفی برابر با 769/0- وجود دارد. نتایج مدل رگرسیونی نیز نشان داد که شیوه های فرزندپروری خانواده ها توانسته 4% از واریانس گرایش به مواد مخدر را پیش بینی نماید(001>P، 04/0=Adjusted R، 225/0=R).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شیوه های فرزندپروری والدین، به طور معناداری گرایش به مواد مخدر دانشجویان را تبیین مینمایند و شیوه های فرزندپروری استبدادی و آزاد گذاری رابطه منفی و معناداری با گرایش به مواد مخدر دانشجویان دارند، در حالی که شیوه فرزندپروری اقتدارمنطقی رابطه منفی و معناداری با گرایش دانشجویان به مواد مخدر دارد.
واژه های کلیدی: گرایش به مواد مخدر ، شیوه های فرزندپروری .
فصل اوّل:
کلّیات پژوهش
1-1 مقدمه
تاثیر خانواده آنچنان بر رشد بارز است که پژوهشگران با وجود اختلاف نظر در زمینه های مختلف ، در زمینه اهمیت سبکهای فرزند پروری و تاثیر آن بر رشد نظر مشترک دارند. هسته مهمی از فرایندها و تعاملات ناشی از محیط خانواده، به باورها و ادراکات کودک از باورها و رفتارهای والدین با آنهاست، برمیگردد . با بررسی نحوه ادراک فرزندان از سبکهای فرزند پروری میتوان به شیوه های موثر در بروز رفتارهای اعتیادگونه پی برد.
والدینی که در محبت به فرزندان خود افراط می کنند، تلاش می کنند تا همه نیازهای نوجوانانشان را بدون توجه به سن و انتظاراتشان پاسخ دهند وبرای آنها
این مطلب را هم بخوانید :
خشونت روانی//پایان نامه بزهکاری زنان - جستجو گران نیکنام
محدودیتی قایل نمیشوند و هیچ تلاشی برای شکل دهی
ب(اهمیت موضوع
مدیریت استراتژیک به سازمان این امکان را می دهد که به شیوه های خالق و نوآور عمل کند و برای شکل دادن به آینده خود به صورت انفعالی عمل نکند . این شیوه مدیریت باعث می شود که سازمان دارای ابتکار عمل باشد و فعالیتهایش را به گونه ای رقم بزند که بتواند سرنوشت خود را تعیین و آینده را تحت کنترل درآورد. از آنجا که هیچ سازمانی منابع نا محدود ندارد ، جهت گیری استراتژیک می تواند با دیدی کل نگر سازمان ها را متعهد سازد که برای یک دوره نسبتا بلند مدت محصول و یا خدمت خاص با نام مشخص و برتر تولید و یا ارائه دهد ، در بازار مشخصی به فعالیت بپردازد ، و سر انجام از منابع و فن آوری های شناخته شده و برتری استفاده کند David 1999). (شرکت ها به منظور بقای بلند مدت در
عرصه رقابت ، نیازمند استفاده از یک رویه استراتژیک در مدیریت منابع استراتژیک خود هستند . به طور حتم ، برند یکی از منابع استراتژیک شرکت هاست . منابع استراتژیک ، خود ، منشا مزیت رقابتی هستند و چالش مدیران در شناسایی و مدیریت این منابع است و حتی می توان گفت بارز ترین مهارت حرفه ای بازاریابان قابلیت و توانایی آنها در ایجاد حقظ ، مراقبت و ارتقای برند است .
بعالوه اهمیت نقش دارایی های نا مشهود در اثر بخشی فعالیت های سازمان ، همچنین خلق و بقای عملکرد مالی کسب و کارها در سطح حصنایع مختلف بر همگان آشکار است . دنیای امروز ، عرصه حضور موفق برندهایی است که عالوه بر تسلط به سهم بتزار ، تقویت حس اعتماد و وفاداری در مشتریان و ارزش آفرینی برای سهامداران خود ، الهام بخش حس هدفمندی و تعهد در جامعه هستند و با معرفی ایده ها و نوآوری در عرصه صنایع و تجارت جهانی نام کشور و ملت خود را اعتال می بخشند . شناخت این نقش ، نیاز سازمان ها و دولت ها به خلق ارزش از طریق نام و نشان تجاری )برند( خود را تقویت کرده است . لذا دستیابی به مزیت رقابتی در دنیای امروز تنها با تکیه بر ویژگی های کارکردی محصوالت و خدمات حاصل نمی گردد ؛ بلکه برند شما عامل متمایز کننده شما از رقباست . نقش برند یا عنوان تجاری در نفوذ و ماندگاری در بازارهای مصرف ، برای تو لید کنندگان کاال و خدمات کامال واضح و مبرهن است .کارشناسان اقتصادی و اجتماعی معتقدند که وقتی یک کاالی تجاری با برند ویژه خود در بازارهای مصرف موجب جلب اعتماد خریداران می شود ، در واقع باعث وفاداری مصرف کنندگان به تداوم خرید آن کاال شده است .بنابراین ، اعتماد به یک برند به معنای وفاداری به کاالی تولید شده و ابزاری مناسب برای تداوم تقاضای خرید آن است . از سوی دیگر ، وقتی مصرف کنندگان یک کاالی خاص به کیفیت و نوع عرضه آم اعتماد می کنند و به برند آن کاال وفادار می مانند ، سود فروش و ثروت ناشی از تولید آن کاالرا برای صنایع تولید کننده تضمین می کنند .
بنابراین می توان اینگونه استنباط نمود که موضوع برند یا خوشنامی سازمان ها ، از جمله چالش های جدی است که سازمان ها در این سالها با آن روبرو هستند . هر چند در کشورهای توسعه یافته این امر
تحول تازه ای محسوب نمی شود ، اما اگر با رویکردهای نوین بخواهیم به این موضوع نظر بیافکنیم ، آثار نسیم این تحول، چند سالی است که در فضای صنعتی و
اقتصادی کشور در جریان است و روز به روز نیز بر اهمیت آن افزوده می شود . علیرغم پژوهش های با اهمیت و تئوریکی که در ضمینه برند وجود دارد، مطالعاتی که از حوزه ادبیات مدیریت استراتژیک وارد عرصه مدیریت برند شوند بسیار کم
است . عالوه بر این ،بیشتر مطالعات موجود تاثیر برند و ارزش دارایی برند را از دیدگاه مصرف کننده بررسی کرده اند . این روش شامل برخی محدودیت ها در زمینه فهم سیستماتیک مدیریت برند می باشد و حد زیادی از فعالیت های برند از دیداه شرکت را نادیده می گیرد .بدین جهت ، در این تحقیق به منظور غلبه بر این محدودیت ها مدلی ارائه شده است که مدیریت برند از دیدگاه شرکت بررسی شود .
با توجه به نقش مهمی که جهت گیری استراتژیک در توجه به سازمان و محیط دارد و تاکیدات فراوانی که بر اهمیت آن دربهبود عملکرد سازمان وجود دارد ، جهت گیری استراتژیک می تواند یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار در موفقیت شرکت ها و نیز در مدیریت برند سازمان ها باشد . تحقیقاتی که در این زمینه در اریان صورت
این مطلب را هم بخوانید :
گرفته است بسیار اندک است ، و در واقع توجه چندانی به موضوعات مربوط به آن نشده است . در این تحقیق ما به دنبال عملیاتی کردن موضوع در محیط ایران هستیم . نقش جهت گیری استراتژیک در مدیریت برند را بررسی خواهیم کرد . ما بازارمحوری و نوآورمحوری را به عنوان عوامل مهم واسطه ای در ارتباطات جهت گیری استراتژیک و مدیریت برند سازمان در نظر گرفته ایم که عوامل مهمی در بهبود مدیریت برند و به دنبال آن کسب مزیت رقابتی می باشند .
)3-1اهداف تحقیق
)1-3-1هدف های اصلی
.5بررسی تاثیر جهت گیری استراتژیک بر مدیریت برند
2-4-3-10 مدل فورنل. 65
2-4-4-11مدل اسکمپر. 66
2-4-4-12 مدل سرکوال. 67
2-4-4-13 مقایسه مدل های مختلف رضایت مشتری و تحلیل محدودیت های آنها 68
2-4-4-14چالشها و محدودیت های سنجش رضایت مشتری صنعتی. 69
2-5 بخش چهارم )پیشینه و تاریخچه تحقیقات انجام شده 70
2-5-1 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 71
2-5-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 76
2-6 بخش پنجم )کلیات صنعت داروسازی و معرفی شرکت مورد مطالعه 79
2-6-1 تاریخچه داروسازی. 79
2-6-2 معرفی شرکت داروسازی سها 81
2-6-3 استانداردهای دارو در ایران. 88
فصل سوم 91
روش شناسی تحقیق. 91
3-1 مقدمه 92
3-2روش تحقیق. 92
3-4روش تجزیه و تحلیل دادهها 93
3-4-1 مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) 94
این مطلب را هم بخوانید :
3-4-2 اندیشه اساسی زیربنای مدل یابی ساختاری. 94
3-4-3 سه ضرورت استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری. 95
3-4-3 موارد کاربرد روش لیزرل. 96
3-4-4 نرم افزار لیزرل. 96
3-4-5 آزمون های برازندگی مدل کلی. 96
3-5جامعه آماری. 98
3-5-1نمونه آماری. 99
3-5-2 روش نمونه گیری. 100
3-6 روش جمع آوری اطلاعات وابزار گردآوری. 101
3-6-1مقیاس و طیف ابزار اندازهگیری. 103
جدول 3-2 امتیازبندی مقیاس تحقیق. 103
3-7روایی یا اعتبار پرسشنامه 103
3-8پایایی. 104
جدول 3-3 : ضرایب مربوط به آلفای کرونباخ. 105
فصل چهارم 107
تجزیه و تحلیل دادهها 107
4-1 مقدمه 108
4-2 بیان آمار توصیفی سؤالات عمومی. 108
جدول 4-1: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک جنسیت… 109
جدول 4-2: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سن.. 109
جدول 4-3: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک مقطع تحصیلی.. 110
جدول 4-3 : توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سابقه ی خدمت… 111
4-3تحلیل دادهها 111
4-4مراحل اساسی اجرای تحلیل SEM.. 111
شکل 4-1نمایش مراحل اساسی اجرای SEM… 112
4-5شکل کلی مدل معادلات ساختاری. 112
4-6برآورد مدل تحقیق. 113
شکل4-2 مدل استاندارد تحقیق با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل.. 114
4-7ارزیابی تناسب مدل. 114
4-8 نتایج آزمون فرضیه های تحقیق. 117
شکل 4-3 مدل در حالت معناداری با t-value. 118
جدول 4-6 وزنهای رگرسیونی- بارهای عاملی مدل پژوهش.. 122
فصل پنجم 125
نتیجهگیری و پیشنهادات. 125
5-1مقدمه 126
5-2 یافته های پژوهش.. 126
5-3پیشنهادات. 131
5-3-1 پیشنهادات عملیاتی. 131
5-3-2 پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی. 132
5-4 محدودیت های تحقیق. 133
پیوست ها و ضمائم 135
پیوست شماره 2) فهرست داروخانه ها 139
پیوست شماره 3)خروجی نرم افزار SPSS. 142
پیوست شماره 4) خروجی های نرم افزار لیزرل. 144
منابع فارسی. 151
منابع لاتین: 154
چکیده
دارو از مهمترین کالاها در تجارت امروزی بشر به لحاظ اثرگذاری آن بر سلامت انسان هاست و امروزه صنعت داروسازی به عنوان یکی از کلیدی ترین و عظیم ترین صنایع جهان مطرح است. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان شرکت داروسازی سها و همچنین شناسایی تعامل بین این عوامل و بررسی پیامد های آن انجام گرفته است. این مطالعه در پی آن است که بدانیم مشتریان براساس چه پارامترهایی محصولات دارویی را ارزیابی کرده و چه عواملی در رضایت آنان قبل و پس از خرید دارو، موثرند و از این پارامترها به عنوان مبنای بهبود رضایت مشتریان شرکت داروسازی سها و ایجاد اعتماد برای خرید مجدد آنها استفاده کنیم. در این تحقیق پس از مرور ادبیات مطرح در حوزه رضایت مشتری و بررسی مدل های مربوطه، مدلی از فرایند شکل گیری رضایتمندی در مشتریان با توجه به محرک های اصلی آن بر اساس مدل شاخص رضایت مشتری آمریکا (ACSI) که جامع ترین مدل سنجش رضایت مشتری است، برای محصولات دارویی شرکت سها با توجه به ویژگی های خاص کیفی دارو، ویژه سازی گردید و سپس به جمع آوری داده ها برای آزمون این مدل در حجم نمونه ای از مشتریان محصول پرداخته شد. سپس داده ها ی گرد آوری شده توسط روش الگوسازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند تا مدل پیشنهادی و فرضیات مدل مورد آزمون قرار گیرند. نتایج تحلیل مدل، پشتیبانی کننده فرضیات ارائه شده در مدل نظری تحقیق بودند. از جمله یافته های مهم این تحقیق وجود تاثیرات و روابط قوی میان انتظارات مشتری، کیفیت دریافتی، و ارزش دریافتی از محصولات دارویی شرکت سها بر رضایتمندی مشتریان آن شرکت بود. بنابراین با توجه به نتایج یافته ها، 3 عامل مهم و موثر بر رضایتمندی مشتریان سها شامل انتظارات مشتریان، کیفیت دریافتی از مصرف داروها و ارزش دریافتی از محصولات دارویی شناسایی و توجه به شکایات و وفاداری مشتریان به عنوان عوامل موثر بر حفظ بازار مورد تأکید قرارگرفتند.
1-1مقدمه
صنعت دارو به عنوان یکی از صنایع استراتژیک که نقش مهمی در سلامت و امنیت جامعه ایفاء می کند، همواره مورد توجه اقتصاددانان و سیاست گذاران بوده است. بدون شک رضایت مشتریان این صنعت یکی از موضوع های بسیار راهبردی در دهه ی اخیر است. اکنون که در اقتصاد جهانی مشتریان بقای شرکت را رقم می زنند، شرکت ها دیگر نمی توانند نسبت به انتظارات و خواسته های مشتریان بی تفاوت باشند. آنها باید همه فعالیت ها و توانمندی های خود را متوجه رضایت مشتری کنند. چرا که تنها منبع برگشت سرمایه، مشتریان هستند. به طور متوسط شرکت ها سالانه حدود ده تا سی درصد از مشتریان خود را از دست می دهند. اما آنها اغلب نمی دانند که چه مشتری هایی را در چه زمان و به چه دلیل از دست می دهند. اغلب شرکت ها بدون نگرانی در مورد مشتری هایی که از دست می دهند، به طور سنتی تاکید زیادی بر جذب مشتری های جدید دارند. چنین شرکت هایی مانند سطل ته سوراخی هستند که مشتریان خود را همچون آب از دست می دهند و مدیران شرکت به جای مسدود کردن سوراخ، در جستجوی منابع جدیدی جهت جذب هر چه بیشتر مشتری ها هستند(نیگل هیل، 1385، 122).
تا چند دهه قبل محصولات و خدمات ارائه شده از سوی سازمان ها، بیش از آنکه منطبق با خواسته ها و الزامات مشتریان آنها باشد، نتیجه فکر خلاق مهندسان طراح آنها به شمار می رفت. به عبارت دیگر نقش مشتری در اکثر موارد تنها به یک مصرف کننده قانع محدود می شد و این مهندسان سازمان بودند که در فرایند تکوین محصول نقش وی را نیز بازی می کردند. اما این تفکر تنها تا دهه های آخر قرن گذشته دوام داشت و رقابتی شدن بازار ها، فروپاشی مرزهای تجاری، جهانی شدن اقتصاد و در نهایت افزایش سطح انتظارات و الزامات مشتریان. موجب افزایش توجه و اهمیت به خواسته ها و الزامات مشتریان گردید (رضایی و دیگران، 1380).
بررسی و تامین رضایت مشتری با در نظر گرفتن خواسته ها و الزامات مشتریان در طراحی و تولید محصولات در بلند مدت می تواند منجر به افزایش وفاداری گردد، عنصری که در شرایط متلاطم اقتصادی و رقابتی امروز کلید حیاتی و مایه نجات سازمان ها به شمار می رود که به نوبه ی خود می تواند در افزایش سهم و سودآوری سازمان ها نقش بسزایی داشته باشد(کاوسی و سقایی، 1384، 17).
وجود مشکلات مختلف اقتصادی، عدم توجه کافی به فرهنگ مشتری مداری، عدم بررسی عوامل موثر بر رضایت مشتری،کیفیت پایین محصولات، وجود محصولات خارجی رقیب، سبب کاهش اقبال عمومی نسبت به محصولات تولیدی داخل کشور گشته و از توان رقابتی و حضور آنان در بازارهای جهانی به شدت کاسته است. در این پژوهش سعی شده است با توجه به اهمیتی که رضایت مشتری برای موفقیت سازمان ها دارد و همچنین ضرورت شناخت نیازهای مشتریان، به بررسی مفهوم رضایت مندی مشتریان از طریق شناسایی دقیق خواسته های اساسی، عملکردی و انگیزشی پرداخته شود و در همین راستا عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان محصولات دارویی شرکت سها شناسایی شود.
1-2مراحل اجرای تحقیق
فرایند تحقیق حاضر درشکل (1-1) آمده است :
مطالعات اکتشافی برای تعیین موضوع |
مرحله مقدماتی |