قبلاً به عنوان مشکلترین بخش یک تجزیه بوده تبدیل به سادهترین مرحله گردید. ولی مشکل دیگری که به دنبال چنین پیشرفتی، ظاهر گردید، نحوه برخورد با چنین حجم وسیعی از داده بود که باید به اطلاعات تبدیل میشدند.
برای مدتهای طولانی، ریاضی و آمار برای تفسیر نتایج آزمایشها به کار گرفته میشدند. ولی با ظهور نرمافزارهای پیشرفته رایانه ای تحول شگرفی در نحوه استفاده ریاضی و آمار در حل مسائل شیمیایی به وجود آمد. به طوری که استفاده از ریاضی ، آمار و کامپیوتر در شیمی منجر به ظهور شاخهای جدید به نام کمومتریکس[2] گردید. اگرچه شیمیدانهای تجزیه بیش از سایر همکارانشان با این شاخه آشنا هستند و از آن بهره میبرند، ولی در رشتههای مرتبط با شیمی از جمله علوم داروئی، بیوشیمی و غیره نیز کاربردهای فراوانی دارد ]5-1[.
برای اولین بار در سال 1971 سوانت ولد[3] اصطلاح “کمومتریکس” را به کار برد و آن را هنر استخراج اطلاعات شیمیائی از داده های تجزیهای دانست . در سال 1974 با همکاری کوالسکی[4] انجمن بین المللی کمومتریکس تأسیس شد ]6[.
در سال 1982 کوالسکی و فرانک[5] کمومتریکس را شاخهای از علم شیمی که در طراحی آزمایشهای بهینهسازی، برقراری ارتباط بین نتایج تجربی با متغیرهای آزمایش و همچنین استخراج اطلاعات از سیستمهای شیمیایی با بهره گرفتن از ریاضی، آمار و کامپیوتر تعریف کردند ]7[.
ماسارت[6]، کمومتریکس را یک روش شیمیائی میداند که از منطق ریاضیات و آمار برای رسیدن به اهداف زیر بهره میجوید ]8[:
- طراحی با انتخاب فرایندهای تجربی بهینه شده
- دسترسی به حداکثر اطلاعات مناسب شیمیائی از طریق داده های تجربی
- بدست آوردن اطلاعات در زمینه سیستمهای شیمیائی
براون[7] سردبیر مجله کمومتریکس معتقد است کمومتریکس قسمتی از علم شیمی است که کوشش در پاسخگوئی به سوالات مربوط به سنجشهای شیمیائی دارد ]9[. سوالاتی از قبیل:
- اندازه گیری کجا و چگونه باید انجام پذیرد؟
- سیگنال[8] و نویز[9] کدامند؟
- چگونه می توان از اندازه گیری، اطلاعات مناسب را بدست آورد؟
- منشأ خطاها در نتایج حاصل از اندازه گیریها چیست؟
انجمن بین المللی کمومتریکس (ICS) تعریف جامعی از کمومتریکس ارائه میدهد. براساس تعریف این انجمن کمومتریکس علم برقراری ارتباط بین سنجشهای انجام شده بر روی یک سیستم یا فرایند شیمیائی و حالتی از سیستم میباشد. این ارتباط از طریق کاربرد روشهای آماری و ریاضی صورت میپذیرد.
به هر حال، شاید بتوان اهداف کمومتریکس را چنین بیان نمود که:
با بهره گرفتن از کمومتریکس، عوامل موثر و بر همکنش آنها در یک فرایند شیمیائی (اعم از یک فرایند تجزیهای و غیره) مورد شناسائی قرار گرفته و با حداقل آزمایشها، بهینهسازی می شوند. بدست آوردن ارتباط بین عوامل موثر و پاسخ سیستم از دیگر اهداف کمومتریکس میباشد. در نهایت، تبدیل داده های حاصل به اطلاعات نیز هدف نهائی کمومتریکس میباشد. واضح است رسیدن به چنین اهدافی نیازمند کمک گرفتن از ریاضی، آمار و کامپیوتر است ]10[.
بسیاری از مسائلی که در کمومتریکس با آنها مواجه می شویم به دلیل پیچیدگی فوق العاده با روش های دقیق قابل حل نیست به زبان علوم کامپیوتر، چنین مسائلی را “چند جمله ای نامعین سخت[10]” می گویند.
زمان لازم برای حل دقیق چنین مسائلی با زیاد شدن تعداد ورودی ها ، به شدت زیاد میشود ، در چنین مواردی لازم است از “تقریب های خوب[11]” استفاده کنیم، یکی از این تقریبهای خوب الگوریتم های هیوریستیک می باشند که از آن برای برقراری رابطه ساختار – خاصیت بهره خواهیم جست ]11[.
تعداد صفحه : 112
قیمت :14700 تومان
